Stathatos family vessels to the end of WWII


This is only a partial list, and does not include any of the original sail barges plying the Danube. The Stathatos habit of giving most of their vessels the names of family members makes them easier to trace, but repeated use of the same name (there are no fewer that three ships christened Eleni Stathatos) is often the cause of considerable confusion. Vessels are listed in chronological order of construction; though most of the early steamers were contracted for by the family, others were acquired later in their careers. As much information as possible is given, but there are inevitable lacunae.

S/S Antonios Stathatos
Cargo ship, 1,507 gross tonnage (GT)
Launched 21/07/1883
Built by John Readhead & Co., South Shields, Tyne for Stathatos Brothers, Ithaka; sold 1897; mined and sunk 16/11/1914, 30 miles off Middlesbrough.

S/S Andriana Stathatos
Cargo ship, 1,644 GT
Launched 28/04/1884
Built by John Readhead & Co., South Shields, Tyne for Stathatos Brothers, Ithaka; wrecked 16/02/1891 on the island of Zeus, on voyage from Sulina to Antwerp with a cargo of wheat.

S/S Othon Stathatos
Cargo ship, 1,801 GT
Launched 21/07/1883
Built by John Readhead & Co., South Shields, Tyne for O. A. Stathatos, Ithaka; sold 1899 & renamed Quinto; 19/02/1917; torpedoed and sunk by U-Boat UC38 off Lido d’Ostia.

S/S Dionysios Stathatos
Cargo ship, 1,965 GT
Launched 30/01/1889
Built by John Readhead & Co., South Shields, Tyne for Stathatos Brothers, Ithaka; sold 1899; wrecked 24/11/1910 on the islands of the Chaussée Sein.

S/S Constantinos Stathatos
Cargo ship, 2,340 GT
Launched 22/04/1890
Built by John Readhead & Co., South Shields, Tyne for Stathatos Brothers, Ithaka; sold 1904; wrecked 21/12/1911 on the Sauvage Rocks.

S/S Polymitis (1898)

S/S Polymitis
Doxford Turret ship, 3,431 GT
Built 1898, William Doxford & Sons Ltd., Sunderland for O. A. Stathatos, Romania; November 1916, requisitioned by Imperial Rusian Navy; 1919, returned to owners; sold 1920; 24/01/1929 sunk after collision on passage Huelva for Bordeaux.


S/S Antonios Stathatos (1901)

S/S Antonios Stathatos
Cargo ship, 2,743 GT
Built 1901 by J. Blumer & Co., Sunderland for C. Stathatos, Ithaka; sunk 1/12/1917 by U-Boat U-84 off Ile du Pillier.

S/S Dionyssios Stathatos
Cargo ship, 3,844 GT
Built 1906, Sunderland

S/S Eleni Stathatos
Cargo ship, 3,019
Built 1907, Middlesborough


S/S Othon Stathatos (1902)

S/S Othon Stathatos towed into St. Ives, 1913

S/S Othon Stathatos
Cargo ship, 3,022 GT
Launched 13/03/1902

Built by John Readhead & Co., South Shields, Tyne for O. A. Stathatos, Ithaka; April 1913, towed into St.Ives after striking Three Stones Oar in fog;  sold 1926; broken up 1960.

S/S Ann Stathatos (1918)

S/S Ann Stathatos
Cargo ship, 5,685 GT
Built 1918 by William Pickersgill, Southwick as Persian Prince for Furness Withy & Co.; acquired 1933 by Demetrios D. Stathatos and renamed Ann Stathatos; acquired 1940 by Antony D. Stathatos; sold 1951; scrapped 1959.


S/S Eleni Stathatos (1919)

S/S Eleni Stathatos
Cargo ship, 5,247 GT
Built 1919 by Earle’s Shipbuilding & Engineering Co. Ltd., Hull for The Shipping Controller as SS War Shark; acquired 1928 by D. A. Stathatos, Ithaka; 29/10/1929, ran aground and wrecked on Fernando de Noronha island.

S/S Eleni Stathatou when she was the S/S Lancaster Castle

S/S Eleni Stathatou
Cargo ship, 5,625 GT
Built 1919 by Northumberand Shipbuilding Co. Ltd., Howden-on-Tyne for The Shipping Controller; 1919 acquired by Lancashire Shipping Co. as S/S Lancaster Castle; 1936 acquired by Stathatos & Co & renamed Seafarer; 1938 renamed Eleni Stathatou; 28/01/1940, sunk by U-Boat U-34 about 200 miles west of the Scilly Isles.

S/S Dionyssios Stathatos
Cargo ship, 5,168 GT
Built September 1919 by Cammell Laird Shipbuilders, Birkenhead for The Shipping Controller; 1919 acquired by D. A. Stathatos & Co.; 1925 acquired by Demetrios D. Stathatos; 1936 acquired by Anthony D. Stathatos; 11/12/1940, lost rudder and abandoned, 58.31N 21.55W Montreal.


SOURCES:

Κωνσταντίνος Σταθάτος: Επιχειρήσεις Αρχιπελάγους με τον Ιερό Λόχο, 1943-44



Ο Κωνσταντίνος Σταθάτος (1917-2008), μεγαλύτερος γιος του Πέτρου Κ. Σταθάτου , υπηρέτησε στον Ελληνικό στρατό ξηράς από τον Οκτώβριο 1937, όταν εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων, μέχρι την αποστράτευσή του με βαθμό επίλαρχου (δηλαδή ταγματάρχη ιππικού) το 1952. Έλαβε μέρος σε όλες σχεδόν τις πολεμικές επιχειρήσεις της δεκαετίας 1940, αρχής γενομένης από το Αλβανικό μέτωπο, όπου υπηρέτησε σε έφιππες μονάδες αναγνωρίσεως.

Μετά τη συνθηκολόγηση ο Κωνσταντίνος Σταθάτος διέφυγε, όπως και άλλα μέλη της οικογενείας, μέσω Τουρκίας στην Αίγυπτο, όπου υπηρέτησε στις ελληνικές δυνάμεις Μέσης Ανατολής. Τον Οκτώβριο 1943 κατετάγη στον Ιερό Λόχο και ως αλεξιπτωτιστής πλέον, έλαβε μέρος στις εντέλει καταδικασμένες Αγγλοελληνικές επιχειρήσεις Δωδεκανήσου. Μετά από την άλλωση της Λέρου ακολούθησε η σειρά της Σάμου, η άμυνα της οποίας είχε ανατεθεί στον Ιερό Λόχο και στα υπολείμματα των βρετανικών δυνάμεων· ο φονικός όμως Γερμανικός βομβαρδισμός των πόλεων και του άμαχου πληθυσμού οδήγησε στην απόφαση του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής να διατάξει την εκκένωση του νησιού στις 19 Νοεμβρίου. Εδώ, σύμφωνα με τις μαρτυρίες συναδέλφων του, εκτυλίχθηκε η ακόλουθη περιπέτεια, που μνημονεύει μεταξύ άλλων και ο αντιστράτηγος Μανέτας:

«Εξεκενώθησαν εν συνόλω 12.000 πρόσφυγες, 8.000 Ιταλοί και 800 αντάρται. Πλέον του ημίσεως εκ τούτων εξεκενώθη μετά την κατάληψιν της νήσου υπό των Γερμανών, υπό την κάλυψιν των ιστιοφόρων από εξ βρεταννικάς τορπιλακάτους. Η εκκένωσις των Ιταλών στρατιωτών εγένετο υπό την προϋπόθεσιν , της υπ’ αυτών καταστροφής του πολεμικού υλικού, όπως πυροβόλα, αυτοκίνητα, πυρομαχικά κλπ., η οποία εφηρμόσθη πλήρως. Όταν το τελευταίον καΐκι έφευγε από την Σάμον, ο υπίλαρχος Σταθάτος είπε εις ένα Ιερολοχίτη, ότι θα παραμείνει επί της νήσου δια να συγκεντρώση πληροφορίας περί των Γερμανών και τον παρεκάλεσε, ν’ αναφέρει εις το συνταγατάρχην, ότι εντός ενός μηνός θα ξαναγυρίση εις την Μονάδα. Ο Τσιγάντες, ο οποίος κατήγετο από την Κεφαλληνία, όταν του ανεφέρθη το περιστατικόν, απήντησε: - Άλλος ένας Κεφαλλωνίτης, απ’ τους θαλασσοπόρους. Μετά από ένα μήνα ακριβώς, ο Σταθάτος παρουσιάσθη εις τον διοικητήν του, με ακριβείς πληροφορίας περί της γερμανικής αμύνης της νήσου, κατόπιν μιας περιπετείας που είχε με τους Γερμανούς.»
[Αντιστράτηγος Ι. Κ. Μανέτας, Ιερός Λόχος 1942-1945, Αθήνα 1977, σελ. 102-103]

Ουσιαστικά το ίδιο περιστατικό, αλλά με μια πρόσθετη διάσταση, περιγράφει ο Πέτρος Μακρής-Στάικος:
«Όταν, στις 22 Νοεμβρίου, οι Γερμανοί αποβιβάζονται στο Βαθύ, ο επικεφαλής τους, ο αντισυνταγματάρχης Uwe Wilhgelm Walther, συναντά στην προκυμαία έναν ξανθό άνδρα ντυμένο με τη στολή των καταδρομέων. «Εγώ», γράφει ο Walther, «ως παλιός στη Μεραρχία  Brandenburg, κατάλαβα ότι επρόκειτο για Βρετανό καταδρομέα, που είχε ξεμείνει για να παρακολουθήσει τα γεγονότα. Ήταν αβρός και ευγενής, και βοήθησε το πλήρωμα να πλευρίσει το σκάφος»1.Όμως, «ο παλιός της Brandenburg» είχε παραπλανηθεί. Ο μυστηριώδης ξανθός «Βρετανός» δεν είναι άλλος απ’ έναν «τρελό» Ιερολοχίτη, τον υπίλαρχο Κωνσταντίνο Σταθάτο, ο οποίος με δική του πρωτοβουλία έχει αποφασίσει να παραμείνει για ένα μήνα στο νησί, με σκοπό την κατασκοπεία εις βάρος των Γερμανών. Αφού παρακολουθεί τη γερμανική απόβαση καταφεύγει στα βουνά και φθάνει στη Σμύρνη, ακριβώς έναν μήνα μετά, για να παρουσιαστεί στον Τσιγάντε που έχει παραμείνει εκεί και τον περιμένει. Ο Σταθάτος φέρνει μαζί του ακριβείς πληροφορίες για τη γερμανική άμυνα της Σάμου.»
1Σημείωση του συγγραφέα: Anthony Rogers, Churchill’s Folly. Leros and the Aegean – The Last Great British Defeat of World War Two, Cassel, 2003, pp 230-231.  Ο ίδιος προσθέτει ότι η ταυτότητα του μυστηριώδους «Βρετανού» στρατιώτη, καθώς και η τύχη του αγνοούνται!
[Πέτρος Στ. Μακρής-Στάικος. Ο Άγγλος Πρόξενος, Ωκεανίδα, Αθήνα 2011, σελ. 530-531]

Τέλος, εκτεταμένη περιγραφή της περιπέτειας κάνει και ο Γάλλος συγγραφέας Costa de Loverdo στο βιβλίο του Le Bataillon Sacré (1942-1945), με τη διαφορά πως ο Τσιγάντες εδώ χαρακτηρίζει τον διαφυγόντα υπίλαρχο cinglé, ζουρλό (Stocx, Παρίσι 1968, σ. 182).

Ο Σταθάτος συνέχισε να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις του Ιερού Λόχου στο Αρχιπέλαγος, άλλοτε με τα οπλισμένα καΐκια της πλωτής Βάσης Καταδρομών και άλλοτε με τα ταχύπλοα του Βρετανικού Ναυτικού. Μια από αυτές ήταν η καταδρομή στη Μυτιλήνη της 3/4/44 με σκοπό την απελευθέρωση των κρατούμενων στο εκεί στρατόπεδο συγκεντρώσεως και την εξουδετέρωση της μονάδας Γκεστάπο του νησιού. Τον δεύτερο αυτό στόχο ανέλαβε με επιτυχία η εξαμελής ομάδα του Σταθάτου, σκοτώνοντας μεταξύ των άλλων  Γκεσταπιτών τον γνωστό βασανιστή, λοχαγό Wonderlich. “Modèle du genre, l’operation n’a pas duré trois heures. Et c’est comme un coup de tonnerre dans le ciel de l’Archipel”.
[Μανέτας, σ. 123-124 & de Loverdo, σ. 216-219]


Φύλλο Μητρώου του Κων/νου Π. Σταθάτου